پس از آنکه امیرمؤمنان(ع) به عنوان خلیفه‌اللهی از سوی خداوند برگزیده شد و پیامبر گرامی اسلام(ص) به استناد آیه ابلاغ، آن را بیان فرمود؛ به دلیل جایگاه متعال و مقام این روز، غدیر روز اکمال دین و اتمام نعمت معرفی شد. روزی که در آن، خداوند فرمود «دین را برایتان کامل و نعمت خود را بر شما تمام کردم و اسلام را برای شما دین مرضی قرار دادم». هر چند برخی غرض‌ورزان در صدر اسلام از پیام رویگردان شدند اما خداوند همواره مسلمانان را از برکات این روز بهره‌مند می‌کند.

در نگاه ائمه معصومین(ع) غدیر جایگاه بسیار والایی دارد و در منابع کهن، احادیث متعددی درباره عید غدیر روایت شده است. امام رضا(ع) مانند سایر معصومین(ع) اهمیت غدیر را به اشکال مختلف تبیین فرموده است.

40چهارشنبه را میهمان کلمات گهربار و حیات‌بخش حضرت علی بن موسی‌الرضا(ع) هستیم و همراه خوانندگان، شرح حدیثی رضوی را در گفت‌وگو با علما و اساتید حوزه و دانشگاه بررسی خواهیم کرد. توفیق شد همزمان با عید بزرگ غدیر شرح حدیث این هفته را در محضر پژوهشگر گرانقدر، دکتر مرتضی انفرادی، پژوهشگر بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی باشیم تا از جام معرفت کلمات رضوی، جان تشنه خویش را سیراب کنیم. در این فرصت و فضای محدود، مواردی از سیره و بیان سلطان سریر ارتضا حضرت علی بن موسی‌الرضا(ع) را با هم مرور می‌کنیم.

از امام رضا(ع) درباره بزرگداشت غدیر و بیان فضیلت‌های آن روایاتی داریم؟

بله، یکی از معروف‌ترین این احادیث سخنی است که امام رضا(ع) در فضیلت عید غدیر به نقل از مناقب ابن شهر آشوب فرموده است. حضرت رضا(ع) گفتند: پدر من از پدرش روایت کرده است که روز غدیر در آسمان‏ها مشهورتر است از روی زمین». در روایتی دیگر از امام رضا(ع) می‌خوانیم که حضرت فرمود: «روز قیامت، چهار روز را که زینت بسته‌اند به نزد عرش الهی آورند: روز عید اضحی (قربان)، روز عید فطر، روز جمعه و روز عید غدیر. ولی در آن میان، روز عید غدیر، از نظر زیبایی، مانند ماه است میان ستارگان». در همان روایت، از این روز به عنوان «عید اکبر» یاد شده است، روزی که گناهان شیعیان توبه‌کار امیرمؤمنان(ع) بخشیده می‌شود و این روز، روز شادی و سرور است، روزی است که در آن تبسم بر چهره مؤمنان نقش می‌بندد.

در تهذیب الاحکام نیز در خصوص فضیلت این روز در کلام ثامن‌الحجج(ع) آمده است: «ای ابن ابی‌نصر! روز غدیر، هر کجا بودی نزد مزار امیرمؤمنان(ع) حاضر شو که خداوند در این روز، گناهان شصت ساله هر مرد و زن باایمان و مسلمان را می‌آمرزد و دو برابر کسانی که در ماه رمضان و شب قدر و شب عید فطر از آتش رهانیده، آزاد می‌کند و انفاق یک درهم در آن روز به برادران حق‌آشنای خود، برابر هزار درهم در روزهای دیگر است. پس در این روز به برادرانت احسان و هر مرد و زن باایمان را خوشحال کن».

عید غدیر که اشرف و افضل اعیاد است، در کلام شمس‌الشموس(ع) چه ویژگی‌هایی دارد؟

علی بن طاووس نقل می‌کند امام رضا(ع) فرمودند: «روز غدیر، روزی است که حضرت ابراهیم(ع) از آتش نجات پیدا کرد و برای شکرگزاری آن روز را روزه گرفت».

در اقبال الاعمال و در روایتی، علی بن موسی‌الرضا(ع) در مورد برکات غدیر فرموده است: «کسی که در روز غدیر با مؤمنی دیدار کند، خداوند 70نور بر قبر او وارد می‌کند و قبرش را توسعه می‌دهد و هر روز 70هزار فرشته قبر او را زیارت می‌کنند و او را به بهشت بشارت می‌دهند».

در اقبال نیز این روز، روز تبریک و تبسم معرفی شده و آمده امام رضا(ع) فرمودند: «عید غدیر روز تبریک و تهنیت است. هر یک به دیگری تبریک بگوید. هر وقت مؤمنی برادرش را ملاقات کرد، چنین بگوید: حمد و ستایش خدایی را که به ما توفیق چنگ زدن به ولایت امیرمؤمنان(ع) و پیشوایان را عطا کرد. آری عید غدیر روز لبخند زدن به چهره مردم با ایمان است».

در روایت معتبر دیگری امام رضا(ع) فرمودند روز غدیر، روز تهنیت گفتن است. باید به یکدیگر تهنیت گفت. پس اگر مؤمنی برادر دینی خویش را ملاقات کرد، بگوید: «حمد و سپاس خدای را که ما را از کسانی قرار داد که به ولایت امیرالمؤمنین(ع) و امامان(ع) چنگ زده‌اند».

از جایگاه و اهمیت غدیر در کلام امام رضا(ع) درباره امامت و ولایت نیز برایمان بگویید.

همان‌طور که بیان شد عید غدیر از قداست خاصی برخوردار است چرا که واقعه مهم و سرنوشت‌سازی در این روز اتفاق افتاده است، از این رو به تعبیر قرآن این روز از «ایام الله» است. ولایت و رسالت در چنین روزی به هم پیوند خورده و مدیریت جهان اسلامی پس از پیامبر(ص) تعیین شده است، از این رو ائمه(ع) بهای ویژه‌ای برای آن قائل بودند و به پیروان خود دستور می‌دادند آن را احیا کنند. امام رضا(ع) به محمد بن ابی نصر بزنطی ضمن بیان فضیلت روز غدیر  فرمود: «به خدا سوگند اگر مردم ارزش این روز را به‌درستی می‌دانستند به یـقین فـرشتگان هـر روز 10بار با آنان مصافحه می‌کردند». براساس بیان حضرت رضا(ع) عید غدیر از برترین، ارزشمندترین و مهم‌ترین اعیاد مسلمانان و نماد ولایت و امامت است. نمادی که باید در همه ایام حفظ شود و نه تنها در این روز بزرگ که در هر روز از عمرمان شکرگزارش باشیم.